Pilotenhorloges: van cockpit tot must-have horloge

De historie van de pilotenhorloges

De historie van de pilotenhorloges begint eigenlijk bij Louis Joseph Cartier. Hij was de kleinzoon van Louis-François Cartier, de founder van het sieraden huis zoals we dat kennen. Louis Cartier was destijds bevriend met de vliegenier Alberto Santos-Dumont. Hij kaartte bij Louis aan dat het een ergernis was om tijdens het vliegen zijn zakhorloge tevoorschijn te krijgen. Louis Cartier wist hier voor hem wel een oplossing voor. En daar was het eerste pilotenhorloge geboren/ontstaan: de Cartier Santos-Dumont. Vroeger was dit al uniek, maar dit horloge is tot de dag van vandaag nog steeds in productie.

Wat is een pilotenhorloge?

Een horloge is een pilotenhorloge vanwege het design en de functies die voor piloten van meerwaarde zijn. Het was vroeger natuurlijk van belang dat het horloge goed afleesbaar was voor de piloot, zowel in het licht als in het donker. Daarom was het formaat van de uur aanduidingen vaak groot en opvallend. De GMT-Functie was voor piloten van belang om verschillende tijdzones weer te kunnen geven. Zo wisten de piloten duizenden kilometers van het thuisfront verwijderd dat ze nog even een belletje konden plegen voor dat de kinderen op bed werden gelegd. Een mooi voorbeeld hiervan is de Rolex GMT-Master ‘Albino’, destijds op verzoek van Pan Am in productie gebracht. Tegenwoordig wordt de Rolex GMT-Master met deze kleurencombinatie blauw en rood op de bezel ook wel de ‘Pepsi’ genoemd. Ook de Tachymeter- en Chronograaffunctie worden tegenwoordig veel geassocieerd met Pilotenhorloges. Echter zijn deze voor het design interessanter dan de daadwerkelijke functionaliteit tijdens het vliegen.

Welke trends zijn er?

Tegenwoordig zien pilotenhorloges er anders uit dan vroeger. Er zijn namelijk verschillende markttrends waar producten op inspelen. Ondanks dat de retro-ontwerpen in trek blijven worden de wijzerplaten, cijfers en kasten van pilotenhorloges steeds groter, tegenwoordig tot wel een kastbreedte van 48 mm. Ook is het materiaalgebruik door de producenten bij pilotenhorloges veranderd. Omdat deze horloges stevig en stootbestendig moesten zijn waren de kasten vroeger veelal veel staal en dus zwaar. Tegenwoordig worden stevigere en lichtere materialen gebruikt, denk dan aan titanium, keramiek of zelfs carbon. 

Populaire aanbieders en modellen

Er zijn uiteraard de bekende merken die actief zijn op de markt van pilotenhorloges. Denk dan zoals benoemd aan Cartier en Rolex. Toch zijn er ook wat minder bekende merken die zichzelf een plekje hebben weten te bemachtigen met noemenswaardige pilotenhorloges. Van sommige merken wellicht wat minder bekende modellen maar iconisch zijn ze zeker.

Breitling

Een van de aller belangrijke is dan ook Breitling. Breitling is sinds de jaren 50 producent van pilotenhorloges met als icoon de Navitimer-serie. De Breitling Navitimers zijn onder andere uitgerust met een rekenliniaal waar piloten complexe berekeningen mee kunnen uitvoeren. 

IWC

Een ander gerenommeerd aandeelhouder in de markt van pilotenhorloges is IWC. Het merk heeft een lange geschiedenis van het maken van horloges voor de luchtvaartindustrie, en de IWC Pilot serie met onder andere de Big Pilot is een van de meest herkenbare modellen. 

Zenith

Ook Zenith is mede verantwoordelijk voor het in stand houden van de pilotenhorloges. Zenith is een Zwitsers horlogemerk dat bekend staat om zijn precisie-instrumenten en chronografen. Het merk maakt dus ook pilotenhorloges, waaronder de Pilot Type 20-serie, die is geïnspireerd op de horloges die in de jaren 30 en 40 werden gedragen door piloten. 

Bell & Ross

Wellicht een minder bekende aanbieder van pilotenhorloges is Bell & Ross. Bell & Ross is een Frans horlogemerk dat bekend staat om zijn militaire geïnspireerde horloges. Het merk heeft een uitgebreide collectie pilotenhorloges, waaronder de BR 01-serie, die is geïnspireerd op de instrumenten van een vliegtuigcockpit.

Cartier

Zoals eerder al benoemd was Cartier naar verluid de eerste die de Horlogemarkt mocht versterken met pilotenhorloges. De Cartier Santos-Dumont was de eerste van vele andere varianten van de Cartier Santos die tot op de dag van vandaag nog erg in trek zijn. De Santos lijn bestaat uit een kleine variant, de Santos Galbée 29 mm breed, tot zijn grote broer met bijna het dubbele aan breedte, de Santos 100 XL 54 mm, en alles daar tussenin.

Rolex

Ondanks de rijke historie van andere merken onder de pilotenhorloges is een van de belangrijkste aanbieders toch wel Rolex. Zij bieden modellen als de GMT-Master serie, maar ook de Air-King en Sky-Dweller vallen onder dit aanbod.

De markt

Hoewel de functionaliteit van de Fliegers voor de hedendaagse consument wellicht een stuk minder van belang is, blijven deze nog altijd populair. Zo zie je dat bij de grote merken nog steeds als warme broodjes over de toonbank gaan. Deze populariteit is ook te zien op de platformen waar pre-owned modellen worden aangeboden voor soms wel hoger dan de ‘list’ prijs. Toch zijn er ook een groot aantal modellen die pre-owned of vintage voor hele aantrekkelijke prijzen gaan. Denk bijvoorbeeld aan de Oris Big Crown. Een pilotwatch die met de welbekende ‘Pointer Date’ functie al rond de €1.200 te vinden is.

Pilotenhorloges hebben een rijke geschiedenis en zijn nog steeds populair bij liefhebbers van horloges. Het begon allemaal met Louis Joseph Cartier, die op verzoek van een vliegenier het eerste polshorloge ontwierp. Tegenwoordig hebben pilotenhorloges verschillende functies die nuttig zijn voor piloten, zoals de GMT-functie, tachymeter en chronograaffunctie. Merken als Breitling, IWC, Zenith en Bell & Ross bieden een scala aan pilotenhorloges met verschillende ontwerpen en materialen. Hoewel de retro-ontwerpen in trek blijven, worden de wijzerplaten en kasten steeds groter en wordt er gebruik gemaakt van stevigere en lichtere materialen. Kortom, de wereld van pilotenhorloges biedt een breed scala aan opties voor horlogeliefhebbers en piloten, zowel in functie als in stijl.